FeliaTest a test PAPP-A – różnice, skuteczność i kiedy warto wybrać każde z badań
Badania prenatalne pozwalają przyszłym mamom lepiej poznać stan zdrowia dziecka już w pierwszym trymestrze ciąży. Wśród często wybieranych badań są FeliaTest – nowoczesny test genetyczny NIPT, oraz test PAPP-A – klasyczne badanie biochemiczne wykonywane zwykle razem z USG. Choć oba mają na celu ocenę ryzyka nieprawidłowości, różnią się technologią, zakresem i wiarygodnością.
Co to jest FeliaTest i jak działa?
Rodzaj badania i technologia wykorzystywana w FeliaTest
FeliaTest to nieinwazyjny test prenatalny (NIPT), który analizuje wolne DNA płodu krążące we krwi matki. Wykorzystuje zaawansowaną technologię sekwencjonowania nowej generacji (NGS), aby wykryć zmiany w liczbie i strukturze chromosomów u dziecka.
Na co pozwala wykryć FeliaTest i kiedy można go wykonać
Badanie wykrywa m.in. trisomię 21. (zespół Downa), trisomię 18. (zespół Edwardsa), trisomię 13. (zespół Patau), rzadkie trisomie i monosomie, choroby związane ze zmianą liczby chromosomów płci, a także zmiany strukturalne chromosomów, takie jak duplikacje, delecje i mikrodelecje (odpowiedzialne m. in. za zespół DiGoere’a). . Można je wykonać już od 10. tygodnia ciąży, a wynik jest dostępny w ciągu kilku dni roboczych (4-8 dni). Poniżej znajdziesz grafikę przedstawiającą rodzaje badanych nieprawidłowości.
Na czym polega test PAPP-A i do czego służy?
Jak przebiega badanie PAPP-A i co obejmuje
Test PAPP-A to badanie biochemiczne, które polega na pobraniu krwi matki i oznaczeniu poziomu białka PAPP-A oraz hormonu β-hCG (razem to tzw. test podwójny). Wynik jest interpretowany razem z USG, w którym ocenia się m.in. przezierność karkową płodu (razem to tzw. test złożony). Na tej podstawie lekarz oblicza ryzyko trisomii.
Znaczenie testu PAPP-A w ocenie ryzyka trisomii i stanu ciąży
PAPP-A jest badaniem przesiewowym, które szacuje ryzyko wystąpienia m.in. zespołu Downa, Edwardsa czy Patau. Dodatkowo może sygnalizować ryzyko powikłań ciążowych, takich jak stan przedrzucawkowy czy hipotrofia płodu.
FeliaTest a test PAPP-A – najważniejsze różnice
Metoda badania (genetyczna vs. biochemiczno-obrazowa)
FeliaTest – analiza DNA płodu we krwi matki (badanie genetyczne).
PAPP-A – pomiar markerów biochemicznych w połączeniu z USG (test złożony).
Dokładność i wiarygodność wyników
FeliaTest: czułość powyżej 99% dla 3 powszechnych trisomii.
PAPP-A: czułość około 85–90% w połączeniu z USG. Zobacz szczegółowe informacje w tabeli w dalszej części artykułu
Zakres wykrywanych nieprawidłowości
FeliaTest: wybrane zmiany liczby i struktury chromosomów, w sumie ponad 188 nieprawidłowości genetycznych. Opcjonalnie również RHD płodu i płeć na życzenie.
PAPP-A: ryzyko trisomii + potencjalne powikłania ciążowe.
Czas wykonania badania i oczekiwania na wynik
FeliaTest: od 10. tygodnia, wynik w kilka dni (4-8 dni).
PAPP-A: od 10. tygodnia do 13 tygodnia i 6. dnia ciąży, wynik od 1 do 14 dni (zależnie od placówki). USG może być wykonane w innym terminie.
Inwazyjność i bezpieczeństwo dla mamy i dziecka
Oba badania są nieinwazyjne i całkowicie bezpieczne – wymagają jedynie pobrania krwi matki (oraz dodatkowo USG w przypadku PAPP-A).
Kiedy lepiej wybrać FeliaTest, a kiedy PAPP-A?
Przypadki, w których FeliaTest daje więcej informacji
Gdy przyszła mama chce mieć najwyższą możliwą dokładność bez inwazyjnej diagnostyki.
W przypadku nieprawidłowego wyniku PAPP-A (podwyższone ryzyko w teście złożonym), jako badanie dodatkowe – prawidłowy wynik FeliaTest nie jest już wskazaniem do zrobienia amniopunkcji.
Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka dotyczące badań przesiewowych oraz diagnostycznych badań genetycznych wykonywanych w okresie prenatalnym:
NIPT należy zaproponować ciężarnej, jeśli ryzyko wyliczone w oparciu o wynik testu złożonego wynosi pomiędzy 1:300 a 1:1000; w przedziale ryzyka 1:100 do 1:300 uzasadniona jest alternatywna propozycja przeprowadzenia NIPT lub diagnostyki genetycznej po inwazyjnym pobraniu próbki. [6]
Zobacz więcej: Zły wynik testu PAPP-A z test NIPT >>
Sytuacje, gdy PAPP-A jest wystarczające
Gdy celem jest podstawowa ocena ryzyka trisomii i powikłań ciążowych.
Warto wiedzieć: Badanie PAPP-A jest tańsze, a w ramach NFZ może być bezpłatne dla kobiet z grupy ryzyka.
Czy FeliaTest może zastąpić test PAPP-A?
Rola badań w diagnostyce prenatalnej – uzupełnienie czy alternatywa?
FeliaTest jest bardziej precyzyjny w wykrywaniu wybranych chorób chromosomowych, ale nie ocenia ryzyka powikłań ciążowych. Dlatego wielu lekarzy rekomenduje wykonywanie obu badań – PAPP-A dla oceny stanu ciąży i ryzyka powikłań, a NIPT jako precyzyjne narzędzie do diagnostyki genetycznej
Badania wolnego płodowego DNA nie zastępują testu PAPP-A. Według Rekomendacji Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka w zakresie przesiewowego badania genetycznego wykonanego na wolnym płodowym DNA z 2017 r.:
„Przesiewowe badanie genetyczne wykonane na wolnym, płodowym DNA nie zastępuje badań ultrasonograficznych, które powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami Sekcji USG PTG.” [1]
Koszt badań i dostępność
Ile kosztuje FeliaTest, a ile PAPP-A w Polsce
FeliaTest: od około 1580–2600 zł (w zależności od zakresu i placówki).
PAPP-A: od około 200–300 zł prywatnie, w ramach NFZ bezpłatnie dla pacjentek spełniających kryteria.
Gdzie można wykonać oba badania
FeliaTest: w ponad 300 placówkach testDNA i z domowym pobraniem próbki w całej Polsce, w gabinetach ginekologicznych w całej Polsce.
PAPP-A: dostępne w większości gabinetów ginekologicznych wykonujących USG.
Podsumowanie – FeliaTest czy PAPP-A?
Tabela porównawcza FeliaTest i PAPP-A
| Cecha | FeliaTest (NIPT) | Test PAPP-A |
|---|---|---|
| Metoda | Analiza wolnego DNA płodu z wykorzystaniem NGS | Biochemia (razem z USG w teście złożonym) |
| Dokładność dla 3 trisomii | T21 – 99,54% T18 – 100% T13 – 100% [4] | T21 60-75% [2, 3] Ta czułość może wzrosnąć do 85-90% jeśli będą brane pod uwagę inne czynniki ryzyka np. wiek matki. T18 około 85% T13 około 80-90%. |
| Zakres analizy | Ponad 188 nieprawidłowości genetycznych (w tym trisomie, monosomie, delecje, duplikacje, mikrodelecje). Na życzenie płeć i opcjonalnie również RHD płodu. | Podstawowe trisomie, powikłania ciążowe |
| Moment wykonania | Od 10. tygodnia | Od 10. tygodnia do 13. tygodnia i 6 dnia ciąży |
| Czas oczekiwania na wyniki | 4-8 | 1-14 dni na PAPP-A (wyniki USG i obliczonego ryzyka mogą być w innym terminie) |
| Inwazyjność | Brak | Brak |
| Koszt | około 1580 – 2600 zł | 200–300 zł lub NFZ |
Jak podjąć najlepszą decyzję dla siebie i dziecka
Wybór między FeliaTest a testem PAPP-A zależy od oczekiwań przyszłych rodziców, zaleceń lekarza i dostępnego budżetu. Dla wielu pacjentek optymalne jest wykonanie obu badań – PAPP-A dla oceny ogólnego ryzyka i stanu ciąży oraz FeliaTest dla precyzyjnej analizy genetycznej.
Chcesz wiedzieć więcej? Zadzwoń do nas i opowiedz o swojej sytuacji. Nasze konsultantki doradzą rozwiązanie.
Częste pytania
Czym różni się FeliaTest od testu PAPP-A?
FeliaTest to badanie genetyczne (NIPT), które analizuje DNA płodu we krwi matki i ma ponad 99% czułości w wykrywaniu trisomii 21, podczas gdy test PAPP-A to badanie biochemiczne wykonywane wraz z USG, które szacuje ryzyko wad genetycznych oraz powikłań ciążowych, ale z niższą dokładnością.
Które badanie jest dokładniejsze – FeliaTest czy PAPP-A?
FeliaTest jest dokładniejszy, szczególnie w wykrywaniu trisomii 21, 18 i 13, osiągając ponad 99% czułości, podczas gdy test PAPP-A w połączeniu z USG ma skuteczność około 85–90%.
Czy FeliaTest może zastąpić test PAPP-A?
FeliaTest może wykryć wiele nieprawidłowości chromosomowych z większą precyzją niż PAPP-A, ale nie ocenia ryzyka powikłań ciążowych, dlatego często zaleca się wykonanie obu badań w celu uzyskania pełnego obrazu zdrowia dziecka i przebiegu ciąży.
FeliaTest, podobnie jak inne badania wolnego DNA płodu, nie zastępuje testu PAPP-A. [1]
Kiedy warto wykonać FeliaTest zamiast testu PAPP-A?
FeliaTest warto wykonać, gdy przyszła mama chce uzyskać maksymalnie precyzyjną ocenę ryzyka chorób genetycznych, w przypadku nieprawidłowych wyników USG lub PAPP-A, a także jeśli w rodzinie występowały wady chromosomowe.
W którym tygodniu ciąży można zrobić FeliaTest, a w którym PAPP-A?
FeliaTest można wykonać już od skończonego 10. tygodnia ciąży, natomiast test PAPP-A wykonuje się od ukończonego 10. tygodnia ciąży do 13 tyg. i 6 dnia ciąży, w połączeniu z USG genetycznym. [5]
Ile kosztuje FeliaTest, a ile test PAPP-A w Polsce?
FeliaTest kosztuje zazwyczaj od 1580 do 2600 zł, w zależności od zakresu badania, natomiast test PAPP-A to wydatek około 200–300 zł prywatnie lub badanie bezpłatne w ramach NFZ dla kobiet z grupy ryzyka. Za FeliaTest w laboratorium testDNA można zapłacić w ratach, również 0% oraz korzystając z płatności bezpłatnie odroczonych.
Czy oba badania są bezpieczne dla mamy i dziecka?
Tak, zarówno FeliaTest, jak i test PAPP-A są całkowicie nieinwazyjne, ponieważ wymagają jedynie pobrania krwi od matki, bez ingerencji w ciało dziecka i bez metod inwazyjnych.
Źródła:
[1] Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka w zakresie przesiewowego badania genetycznego wykonanego na wolnym płodowym DNA, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, tom 2, nr 5, strony 230–233 [2] Nicolaides, K. H. (2004). Screening for fetal aneuploidies at 11 to 13 weeks. Ultrasound in Obstetrics & Gynecology. [3] Kagan, K. O., et al. (2009). The role of first trimester screening in the prediction of fetal aneuploidies. Clinical Obstetrics and Gynecology. [4] Diagn, 2024 Apr 30 doi.org/10.1002/pd.6580 [5] badaniaprenatalne.pl/przesiewowe/test-pappa-wynik-wskazania/ [Dostęp 13.08.2025 r.] [6] Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka dotyczące badań przesiewowych oraz diagnostycznych badań genetycznych wykonywanych w okresie prenatalnym, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2022 tom 7, nr 1, strony 20–33